State Board - Geography 4th std Old - Topic 20 - महाराष्ट्रातील लोकजीवन - 3 Test 20


State Board - Geography 4th std Old - Topic 20 - महाराष्ट्रातील लोकजीवन - 3 Test 20

🔐 Study Max Marathi Test Log In

पोर्टलवरील टेस्ट Paid व Password Protected आहेत.

जर तुम्ही टेस्ट सिरीजचे सदस्यत्व (registration / subscription) घेतले असेल, तर कृपया User ID आणि Password टाकून "Start Test" बटणावर क्लिक करा.

सदस्यत्व घेतले नसेल व टेस्ट सिरीजचे स्वरूप पाहायचं असेल तर,
खालील "Demo Test" पर्यायावर क्लिक करून एक मोफत टेस्ट सोडवू शकता.

हा उपक्रम जर उपयुक्त वाटला तर, तुम्ही Subscription घेऊ शकता.

सदस्यत्वाची (registration / subscription) प्रक्रिया जाणून घेण्यासाठी
"How to Subscribe" बटणावर क्लिक करा.
Time Spent: 0 min 0 sec
1. महाराष्ट्रातील डोंगराळ भागात कोण राहतात?
A) शहरी लोक
B) आदिवासी
C) व्यापारी
D) मराठा
स्पष्टीकरण: महाराष्ट्रातील डोंगराळ आणि दुर्गम भागात प्रामुख्याने आदिवासी समाजाची वस्ती असते. त्यांच्या जीवनशैलीत आणि संस्कृतीत वेगळेपणा आढळतो.
2. सह्याद्री पर्वताच्या भागात कोणत्या प्रमुख आदिवासी जमातींची वस्ती आहे?
A) गोंड, माडिया
B) कोरकू, धानका
C) भिल्ल, गावीत
D) महादेव कोळी, वारली, कोकणा, ठाकर, कातकरी
स्पष्टीकरण: सह्याद्री पर्वतात महादेव कोळी, वारली, कोकणा, ठाकर, कातकरी अशा पारंपरिक आदिवासी जमाती स्थायिक आहेत.
3. सातपुडा पर्वतरांगांत कोणत्या जमाती राहतात?
A) भिल्ल, कोकणा, गावीत, दुबळा, कोरकू, धानका, मावची
B) वारली
C) गोंड
D) कातकरी
स्पष्टीकरण: सातपुड्यात भिल्ल, कोकणा, गावीत, दुबळा, कोरकू, धानका, मावची अशा जमातींचे वास्तव्य आहे, हे त्यांच्या भौगोलिक स्थानामुळे वेगळे ठरते.
4. विदर्भातील डोंगराळ भागात कोण राहतात?
A) कोळी
B) गोंड, माडिया गोंड, कोरकू, कोलाम, परधान, आंध
C) ठाकर
D) भिल्ल
स्पष्टीकरण: विदर्भात विशेषतः गोंड, माडिया गोंड, कोरकू, कोलाम, परधान आणि आंध हे प्रमुख आदिवासी समाज आढळतात.
5. आदिवासींच्या जेवणात मुख्यतः कोणते अन्नपदार्थ असतात?
A) शाकाहारी फक्त भात
B) फक्त कडधान्ये
C) मासे
D) भात, नाचणी, वरी किंवा ज्वारीची भाकरी, उडीद, मूग, तूर, कांदा, लसणीची चटणी
स्पष्टीकरण: आदिवासींमध्ये स्थानिक धान्ये, नाचणी, वरी, भात, कडधान्ये आणि स्थानिक फळे व भाज्यांचा समावेश आहारात असतो.
6. आदिवासींच्या वस्त्यांना काय म्हणतात?
A) वाडी
B) वाडा
C) पाडा, पौड, टोला किंवा झाप
D) मंडळ
स्पष्टीकरण: आदिवासींच्या लहान वस्त्यांना 'पाडा', 'पौड', 'टोला', 'झाप' अशी स्थानिक नावे आहेत.
7. आदिवासींच्या घरांची बांधणी कशी असते?
A) सिमेंटची
B) लाकूड, बांबू, गवत – शेणमातीने सारवलेली
C) पत्र्याची
D) विटा-काँक्रीटची
स्पष्टीकरण: साध्या झोपड्यांसाठी स्थानिक लाकूड, बांबू, गवत, पाने आणि शेणमाती वापरली जाते.
8. घरांचे छप्पर कशाने बनवतात?
A) पत्रा
B) फक्त विटा
C) गवत व पाने
D) प्लास्टिक
स्पष्टीकरण: घरांची छपरे पारंपरिकपणे गवत, पाने आणि बांबू वापरून बनवली जातात, ज्यामुळे पावसाचा आणि उन्हाचा सामना करता येतो.
9. काही आदिवासी घरांना जोडून कोणती व्यवस्था असते?
A) गुरांचा गोठा
B) रसोई
C) दुकान
D) पाण्याचा टाक
स्पष्टीकरण: बहुतेक घरांमध्ये गाई, म्हशी, बैल, कोंबड्या यांच्या गोठ्याची व्यवस्था घराशेजारी असते.
10. आदिवासी कोणत्या पाळीव प्राण्यांचे पालन करतात?
A) फक्त कोंबडी
B) गाय, म्हैस, बैल, कोंबडी
C) फक्त बकरी
D) कुत्रा, मांजर
स्पष्टीकरण: आदिवासींच्या शेतीप्रमुख जीवनशैलीमुळे त्यांनी गाई, म्हशी, बैल आणि कोंबड्या पाळण्याचा प्रघात आहे.
11. घराजवळील मोकळ्या जागेला काय म्हणतात?
A) अंगण
B) परस
C) मंडप
D) वाडा किंवा वाडगा
स्पष्टीकरण: घराच्या आसपास असलेल्या मोकळ्या जागेला स्थानिक भाषेत 'वाडा' किंवा 'वाडगा' म्हणतात, जिथे विविध उपयोगाचे काम केले जाते.
12. पावसाळ्यात आदिवासी कोणता भाजीपाला काढतात?
A) कांदा
B) भोपळा, दुधी, काकडी, दोडका, कारली
C) केळी
D) टोमॅटो
स्पष्टीकरण: पावसाळ्यात भिजलेल्या जमिनीत भोपळा, दुधी, काकडी, दोडका, कारली असे स्थानिक भाजीपाला मोठ्या प्रमाणावर घेतला जातो.
13. आदिवासींचा मुख्य व्यवसाय कोणता आहे?
A) हस्तकला
B) मासेमारी
C) शेती
D) दुग्धव्यवसाय
स्पष्टीकरण: आदिवासी समाजाचा मुख्य व्यवसाय शेती असून, बहुतेक लोक शेतमजुरीही करतात.
14. आदिवासींच्या शेतीचे वैशिष्ट्य काय?
A) सखल मैदानावर
B) डोंगरउतारावर
C) नद्यांच्या काठावर
D) फक्त पठारावर
स्पष्टीकरण: बहुतेक आदिवासींची शेती डोंगरउतारावर असते, जिथे पावसाचे पाणी साठते व माती फिकट असते.
15. कोणती पिके आदिवासी प्रामुख्याने घेतात?
A) भात, नाचणी, वरी, ज्वारी, गहू, तूर, कापूस, वाल, भुईमूग
B) फक्त ज्वारी
C) ऊस
D) मिरची
स्पष्टीकरण: आदिवासी पावसावर अवलंबून राहून स्थानिक धान्य व डाळी प्रामुख्याने पिकवतात.
16. शेतीव्यतिरिक्त आदिवासी कोणते व्यवसाय करतात?
A) फक्त मासेमारी
B) लाकूडतोड, लाकूड-वाहतूक, वनातील वस्तू गोळा करणे
C) हस्तकला
D) धान्य व्यापार
स्पष्टीकरण: आदिवासी जीवनात लाकूडतोड, लाकूड वाहतूक आणि वनातील औषधी व फळफळावळ गोळा करणे, याचा मोठा सहभाग असतो.
17. आदिवासी लोकांच्या सामाजिक आणि सांस्कृतिक जीवनात काय वैशिष्ट्य असते?
A) शहरासारखी आधुनिकता
B) केवळ धार्मिकता
C) सर्वसामान्य शहरी पद्धती
D) विशिष्ट वेगळेपणा आणि परंपरा
स्पष्टीकरण: आदिवासी लोकांचे सामाजिक व सांस्कृतिक जीवन इतरांपेक्षा खूप वेगळे असते. यात त्यांच्या परंपरागत श्रद्धा, प्रथा, बोलीभाषा, नृत्य, संगीत, पोशाख, सण, उत्सव वगैरे गोष्टी वैशिष्ट्यपूर्ण ठरतात.
18. आदिवासींच्या कोणत्या गोष्टी त्यांचे सांस्कृतिक वैशिष्ट्य दाखवतात?
A) देव-दैवते, यात्रास्थाने, नृत्य, गाणी, दागिने, पोशाख, बोलीभाषा, सण, उत्सव
B) शहरी फॅशन
C) शास्त्रीय संगीत
D) सिनेमा
स्पष्टीकरण: त्यांच्या समाजात पारंपरिक देव-दैवतांची पूजा, यात्रास्थळे, लोकनृत्य, स्थानिक गाणी, दागिने, भिन्न पोशाख, स्वतःची बोली, वेगळे सण-उत्सव हे सांस्कृतिक वेगळेपण दर्शवतात.
19. खालीलपैकी कोणती वाद्ये आदिवासींच्या वाद्यांमध्ये समाविष्ट नाहीत?
A) तबला
B) ढोलक, नगारा, ढोल, शिंग, संबळ, चिटकुली, पुंगी, किनरी, तारपा
C) पुंगी
D) किनरी
स्पष्टीकरण: आदिवासींच्या पारंपरिक वाद्यांमध्ये 'तबला' नसून वरील नमूद सर्व वाद्ये प्रामुख्याने वापरली जातात.
20. 'ढोलक' हे कोणत्या समाजाचे पारंपरिक वाद्य आहे?
A) शहरी समाज
B) आदिवासी समाज
C) मुस्लिम समाज
D) ब्राह्मण समाज
स्पष्टीकरण: ढोलक हे आदिवासी समाजातील पारंपरिक वाद्य असून नृत्य, सण, उत्सव, लग्न आदी प्रसंगी वाजवले जाते.
21. 'तारपा' वाद्य प्रामुख्याने कोणत्या समाजाच्या नृत्यात वापरतात?
A) ग्रामीण शेतकरी
B) शाळकरी मुले
C) शहरी महिला
D) आदिवासी समाज
स्पष्टीकरण: 'तारपा' हे वारली आणि इतर आदिवासी समाजात नृत्यासोबत वाजवले जाते. हे त्यांच्या सांस्कृतिक समारंभांचे वैशिष्ट्य आहे.
22. आदिवासी जीवन कोणत्या कारणामुळे इतरांपेक्षा वेगळे वाटते?
A) केवळ शहरीकरण
B) भौगोलिक परिस्थितीमुळे
C) आर्थिक संपन्नतेमुळे
D) आधुनिक तंत्रज्ञानामुळे
स्पष्टीकरण: त्यांचे रहाणीमान, संस्कृती, जीवनपद्धती त्यांच्या डोंगराळ, दुर्गम भौगोलिक परिस्थितीमुळे भिन्न राहिले आहे.
23. अलीकडे आदिवासी समाजात कोणत्या प्रकारचे बदल होत आहेत?
A) औद्योगिकरणाचा प्रभाव
B) मागासलेपण वाढतेय
C) इतर लोकांशी संबंध वाढल्याने सुधारणा
D) फक्त शहरांत स्थलांतरण
स्पष्टीकरण: शासनाच्या विविध योजना, सामाजिक-सांस्कृतिक संपर्क वाढल्यामुळे आदिवासींमध्ये शैक्षणिक, आरोग्य, दळणवळण व इतर सुविधांमुळे सुधारणा होत आहे.
24. आज आदिवासी भागात खालीलपैकी कोणत्या सुविधा वाढत आहेत?
A) फक्त बाजार
B) रस्ते, शाळा, दवाखाने, सहकारी संस्था
C) केवळ चित्रपटगृहे
D) हॉटेल्स
स्पष्टीकरण: आजकाल आदिवासी भागात सामाजिक मूलभूत सुविधा जसे की रस्ते, शाळा, आरोग्य सेवा, सहकारी संस्था वाढल्या आहेत. त्यामुळे त्यांचा जीवनमान बदलतो आहे.
25. आदिवासींच्या सांस्कृतिक जीवनात 'गाणी आणि नृत्य' या घटकांचे काय महत्त्व आहे?
A) केवळ करमणूक
B) शास्त्रीयता
C) धार्मिकता नाही
D) जीवनातील प्रत्येक सण, उत्सव, विधी यांचा अविभाज्य भाग
स्पष्टीकरण: त्यांची गाणी, नृत्य ही केवळ करमणुकीपुरती मर्यादित नसून त्यांच्या जीवनातील प्रत्येक महत्त्वाच्या घटनेस, उत्सव, धार्मिक कार्यात याचा उपयोग होतो.
26. आदिवासी समाजात कोणत्या प्रकारचे दागिने प्रामुख्याने वापरतात?
A) हिरे-मोती
B) हस्तनिर्मित व पारंपरिक दागिने
C) फक्त सोने
D) डिझायनर ज्वेलरी
स्पष्टीकरण: आदिवासी दागिन्यांची रचना साधी, पारंपरिक व स्थानिक उपलब्ध वस्तूंमधून केलेली असते.
27. आदिवासींच्या सण, उत्सवांमध्ये कोणते वैशिष्ट्य आढळते?
A) स्थानिक लोकधारा, नृत्य, गाणी आणि समाजभावना यांचा संगम
B) धार्मिक विधीच फक्त
C) बाजार
D) शाळेची परंपरा
स्पष्टीकरण: त्यांचे सण-उत्सव हे समाजातील एकोप्याचे, सामुदायिक एकतेचे आणि निसर्गाशी एकरूपतेचे प्रतीक असतात.
28. भौगोलिक परिस्थिती बदलल्याने आदिवासींना कोणत्या संधी मिळत आहेत?
A) स्थलांतरासाठी
B) शैक्षणिक, आरोग्य, व सामाजिक सुधारणा
C) शहरात फक्त स्थलांतर
D) मोठे उद्योग
स्पष्टीकरण: नवीन दळणवळण, शाळा, दवाखाने, सहकारी संस्था यामुळे आदिवासींना शिक्षण, आरोग्य, व्यवसाय, आणि सामाजिक प्रगतीच्या संधी उपलब्ध झाल्या आहेत.
29. आदिवासी समाजात 'बोलीभाषा'चे काय महत्त्व आहे?
A) फक्त संवादासाठी
B) लिखित भाषा म्हणून
C) व्यापार
D) सांस्कृतिक ओळखीचे वैशिष्ट्य आणि समाजसंवादाचे प्रमुख साधन
स्पष्टीकरण: त्यांच्या बोलीभाषा या त्यांच्या सामाजिक एकात्मतेचे आणि सांस्कृतिक सातत्याचे प्रतीक आहेत.
30. आदिवासी समाजात इतर लोकांशी वाढलेल्या संबंधांमुळे काय परिणाम झाले आहेत?
A) तांत्रिक मागासलेपण
B) समाजाची प्रगती आणि जीवनमान सुधारणा
C) एकरूपता कमी झाली
D) स्थलांतर वाढले
स्पष्टीकरण: बाह्य जगाशी संपर्क वाढल्यामुळे आदिवासींच्या रहाणीत, शिक्षणात, आरोग्यात, आणि व्यावसायिक क्षेत्रात लक्षणीय सुधारणा झालेली आहे.

📊 Report Card

Total Questions Attempted:

Correct Answers:

Wrong Answers:

Time Spent:

Message:

🔗 Online Test Series: www.studymaxmarathi.com
Logo

📢 "Knowledge grows when shared! Use the buttons below to share this test with your friends on social media." 👇

No comments:

Post a Comment