🔐 Study Max Marathi Test Log In
पोर्टलवरील टेस्ट Paid व Password Protected आहेत.
जर तुम्ही टेस्ट सिरीजचे सदस्यत्व (registration / subscription) घेतले असेल, तर कृपया User ID आणि Password टाकून "Start Test" बटणावर क्लिक करा.
सदस्यत्व घेतले नसेल व टेस्ट सिरीजचे स्वरूप पाहायचं असेल तर,
खालील "Demo Test" पर्यायावर क्लिक करून एक मोफत टेस्ट सोडवू शकता.
हा उपक्रम जर उपयुक्त वाटला तर, तुम्ही Subscription घेऊ शकता.
सदस्यत्वाची (registration / subscription) प्रक्रिया जाणून घेण्यासाठी
"How to Subscribe" बटणावर क्लिक करा.
जर तुम्ही टेस्ट सिरीजचे सदस्यत्व (registration / subscription) घेतले असेल, तर कृपया User ID आणि Password टाकून "Start Test" बटणावर क्लिक करा.
सदस्यत्व घेतले नसेल व टेस्ट सिरीजचे स्वरूप पाहायचं असेल तर,
खालील "Demo Test" पर्यायावर क्लिक करून एक मोफत टेस्ट सोडवू शकता.
हा उपक्रम जर उपयुक्त वाटला तर, तुम्ही Subscription घेऊ शकता.
सदस्यत्वाची (registration / subscription) प्रक्रिया जाणून घेण्यासाठी
"How to Subscribe" बटणावर क्लिक करा.
Time Spent: 0 min 0 sec
1. मोठ्या उद्योगांचे वैशिष्ट्य कोणते आहे?
स्पष्टीकरण: मोठ्या उद्योगांमध्ये वस्तूंचे उत्पादन मोठ्या प्रमाणावर होते आणि उत्पादन प्रक्रिया यांत्रिक आणि संगठित असते.
2. मोठ्या उद्योगांमध्ये काम करण्यासाठी कोणत्या गोष्टींची गरज असते?
स्पष्टीकरण: मोठ्या उद्योगांमध्ये भरपूर जागा, मोठे भांडवल आणि भरपूर मनुष्यबळ आवश्यक असते.
3. मोठ्या उद्योगातून वस्तूंचे उत्पादन काय स्वरूपाचे असते?
स्पष्टीकरण: मोठ्या प्रमाणावर वस्तू तयार करून त्या देशांतर्गत तसेच निर्यात करण्यासाठी वापरतात.
4. मोठ्या उद्योगांना कोणत्या प्रमुख गोष्टींची आवश्यकता असते?
स्पष्टीकरण: मोठ्या उद्योगासाठी कच्चा माल, भरपूर वीज आणि उत्तम वाहतूक सुविधा अत्यंत आवश्यक असतात.
5. कच्च्या मालावर प्रक्रिया करून जे उत्पादन मिळते त्याला काय म्हणतात?
स्पष्टीकरण: कच्चा माल प्रक्रिया करून तयार केलेली वापरासाठी तयार वस्तू म्हणजे पक्का माल होय.
6. पक्का माल बाजारात कसा पोहोचवला जातो?
स्पष्टीकरण: वाहतुकीच्या साधनांच्या सहाय्याने उत्पादन बाजारपेठांमध्ये मोठ्या प्रमाणात पोहोचवला जातो.
7. कापड उद्योगात सुरुवातीला कापसाचे कोणते दोन घटक वेगळे केले जातात?
स्पष्टीकरण: कापूस पिंजून त्यातील बी म्हणजे सरकी वेगळे करतात आणि उरलेली रुई दाबून गाठी तयार केल्या जातात.
8. कापूस पिंजून सरकी बाजूला काढण्याच्या प्रक्रियेस काय म्हणतात?
स्पष्टीकरण: जिनिंग ही प्रक्रिया कापसातून बी म्हणजे सरकी वेगळी करण्याची प्रक्रिया आहे.
9. रुई दाबून गाठी तयार करण्याच्या प्रक्रियेला काय म्हणतात?
स्पष्टीकरण: प्रेसिंग प्रक्रियेत रुईला दाबून त्याचे गाठी बनवल्या जातात, ज्या पुढील प्रक्रियेसाठी पाठवल्या जातात.
10. जिनिंग व प्रेसिंगचे कारखाने महाराष्ट्रात प्रामुख्याने कुठे आहेत?
स्पष्टीकरण: तापी आणि गोदावरी खोऱ्यात कापूस मोठ्या प्रमाणात उत्पादन होत असल्यामुळे जिनिंग आणि प्रेसिंगचे कारखाने मुख्यतः या भागात आढळतात.
11. प्रेसिंग नंतर रुईच्या गाठी कोणत्या उद्योगात पाठवल्या जातात?
स्पष्टीकरण: रुईच्या गाठी सूत गिरण्यांमध्ये पाठवल्या जातात जिथे त्यावर प्रक्रिया करून सूत तयार केले जाते.
12. सूत गिरणीत रुई कोणत्या प्रक्रियेतून जाते?
स्पष्टीकरण: सूत गिरणीत रुई चात्यांतून फिरवून त्याचे धाग्यांमध्ये रूपांतर होते आणि त्यातून सूत तयार होते.
13. महाराष्ट्रातील सर्वात मोठा उद्योग कोणता आहे?
स्पष्टीकरण: कापड उद्योग हा महाराष्ट्रातील सर्वात मोठा आणि सर्वाधिक रोजगार निर्माण करणारा उद्योग आहे.
14. कापड गिरण्यांचे मुख्य केंद्र महाराष्ट्रात कोणते आहे?
स्पष्टीकरण: मुंबई हे भारतातील तसेच महाराष्ट्रातील प्रमुख कापड उद्योग केंद्र आहे. त्यामुळे याला 'भारताचे मँचेस्टर' असेही म्हणतात.
15. कापड गिरण्यांच्या महत्त्वाच्या केंद्रांमध्ये मुंबई व्यतिरिक्त कोणते केंद्र आहे?
स्पष्टीकरण: मुंबईबरोबरच नागपूर आणि सोलापूर हे कापड गिरण्यांचे महत्त्वाचे केंद्रे आहेत.
16. महाराष्ट्रातील दुसरा सर्वात महत्त्वाचा उद्योग कोणता आहे?
स्पष्टीकरण: साखर उद्योग हा महाराष्ट्रातील दुसरा सर्वात मोठा आणि अर्थव्यवस्थेस चालना देणारा महत्त्वाचा उद्योग आहे.
17. साखर उद्योग कोणत्या कृषी पिकावर आधारित आहे?
स्पष्टीकरण: साखर उद्योग प्रामुख्याने ऊस पिकावर आधारित आहे. उसापासून साखर, गूळ आणि काकवी तयार केली जाते.
18. महाराष्ट्रातील साखर कारखाने मुख्यतः कोणत्या नद्यांच्या खोऱ्यात आहेत?
स्पष्टीकरण: ही सर्व नद्या महाराष्ट्राच्या सिंचनक्षम भागात असून तेथे उसाचे प्रचंड उत्पादन होते, म्हणूनच साखर कारखाने या भागात स्थापन झाले आहेत.
19. महाराष्ट्रातील साखर उद्योग मुख्यतः कोणत्या स्वरूपात चालतो?
स्पष्टीकरण: साखर उद्योग हा महाराष्ट्रात सहकारी तत्वावर चालतो. शेतकऱ्यांची सहभागिता असलेला हा उद्योग आहे.
20. तेलगिरण्यांमध्ये कोणत्या प्रकारच्या पिकांपासून तेल काढले जाते?
स्पष्टीकरण: तेलगिरण्यांमध्ये मुख्यत्वे भुईमूग, करडई, जवस, सरकी आणि सूर्यफूल या तेलबियांपासून तेल काढले जाते.
21. विदर्भात प्रामुख्याने कोणत्या पिकांपासून तेल काढले जाते?
स्पष्टीकरण: विदर्भातील हवामान आणि जमिनीचा प्रकार तेलबिया पिकांसाठी अनुकूल असल्याने हे पिके मोठ्या प्रमाणावर घेतले जातात.
22. भुईमूग तेलाचे उत्पादन महाराष्ट्रात प्रामुख्याने कोणत्या जिल्ह्यांत होते?
स्पष्टीकरण: हे जिल्हे भुईमूग उत्पादनासाठी प्रसिद्ध असून त्यावर आधारित तेलगिरण्याही येथे मोठ्या प्रमाणात आहेत.
23. नाशिक जिल्ह्यात प्रामुख्याने कोणत्या पिकाचे तेल काढले जाते?
स्पष्टीकरण: नाशिक जिल्ह्यात तिळाचे उत्पादन अधिक असल्याने तिळाचे तेल काढण्याचे उद्योग अधिक आहेत.
24. वनस्पती तूप तयार करण्याचे कारखाने महाराष्ट्रात कोणकोणत्या ठिकाणी आहेत?
स्पष्टीकरण: या ठिकाणी वनस्पती तूप तयार करणारे कारखाने आहेत आणि हे तूप मुख्यतः भुईमूग तेलावर आधारित असते.
25. वनस्पती तूप मुख्यतः कोणत्या पिकापासून तयार केले जाते?
स्पष्टीकरण: भुईमूग तेलावर प्रक्रिया करून वनस्पती तूप तयार केले जाते. हे तूप अनेक घरांमध्ये आणि उद्योगांमध्ये वापरले जाते.
26. पुण्याजवळ संरक्षण साहित्य निर्मितीचे केंद्र कुठे आहे?
स्पष्टीकरण: खडकी आणि देहूरोड येथे संरक्षणासाठी लागणारे शस्त्रास्त्र, दारुगोळा आणि युद्धोपयोगी साहित्य तयार केले जाते.
27. भुसावळजवळ संरक्षण साहित्य निर्मितीचे केंद्र कोणते आहे?
स्पष्टीकरण: वरणगाव हे संरक्षण साहित्य आणि दारुगोळा तयार करणारे महत्त्वाचे केंद्र आहे.
28. चंद्रपूर जिल्ह्यातील संरक्षण उद्योगाचे केंद्र कोणते आहे?
स्पष्टीकरण: भद्रावती येथे संरक्षणासाठी लागणारे धातू व यंत्रसामुग्री तयार केली जाते.
29. नाशिकजवळ कोणत्या ठिकाणी संरक्षण साहित्य तयार केले जाते?
स्पष्टीकरण: ओझर येथे संरक्षणासाठी लागणाऱ्या विमानांचे सुटे भाग व यंत्रणा तयार केली जातात.
30. भंडाऱ्याजवळ संरक्षण साहित्य तयार करणारे ठिकाण कोणते आहे?
स्पष्टीकरण: जवाहरनगर येथे संरक्षण क्षेत्रासाठी महत्त्वाची उपकरणे तयार केली जातात.
31. नागपूरजवळ संरक्षण उद्योगाचे ठिकाण कोणते आहे?
स्पष्टीकरण: अंबाझरी येथे संरक्षण उपकरणे आणि दारुगोळा निर्मितीचा मोठा कारखाना आहे.
32. ठाण्याजवळ संरक्षण साहित्य तयार करणारे ठिकाण कोणते आहे?
स्पष्टीकरण: अंबरनाथ येथे धातू प्रक्रिया आणि संरक्षण क्षेत्रासाठी लागणारे साहित्य तयार करणारा कारखाना आहे.
33. वनातील साग आणि इतर वृक्षांची कापणी करून तयार होणाऱ्या वस्तूंना कोणत्या उद्योगात रूपांतरित केले जाते?
स्पष्टीकरण: वनातील विविध वृक्षांचे कापून ओंडके, फुल्या, फर्निचर व इतर वस्तू बनविणे हे लघुउद्योग आणि हस्तकला उद्योगात मोडते.
34. बांबू, लाकूड, उसाची चिपाडे यांपासून काय तयार केले जाते?
स्पष्टीकरण: बांबू व विविध लाकूड पदार्थ, तसेच उसाची चिपाडे यांचे फायदे घेत कागद आणि पुठ्ठे (पल्प) बनवले जातात.
35. पुणे, बल्लारपूर, कन्हान आणि आष्टी यासारखी ठिकाणे कोणत्या उद्योगासाठी प्रसिद्ध आहेत?
स्पष्टीकरण: या ठिकाणी कागद गिरण्या आहेत जिथे लाकूड व इतर कच्च्या मालापासून कागद तयार होतो.
36. औषध व रसायन कारखाने प्रामुख्याने कोणत्या परिसरात केंद्रित आहेत?
स्पष्टीकरण: मुंबई व त्याच्या उपनगरात औषधनिर्मितीचे मुख्य कारखाने आहेत. अहमदनगर, पनवेल, पुणे, पिंपरी व औरंगाबादमध्येही औषध उद्योग प्रस्थापित आहेत.
37. अंबरनाथ या औद्योगिक वसाहतीमध्ये कोणते कारखाने आहेत?
स्पष्टीकरण: अंबरनाथ येथे संकटोपयोगी सामग्री, विशेषतः आगपेट्या आणि विविध रसायने तयार केली जातात.
38. यंत्रसामुग्री व सुटे भाग तयार करणारे कारखाने मुख्यतः कोणत्या ठिकाणी आहेत?
स्पष्टीकरण: मुंबई–पुणे महानगर परिसरात यंत्रे व त्यांचे सुटे भाग बनविणारे उद्योग केंद्रित झाले आहेत. नागपूर व कोल्हापूरमध्ये अलीकडे हे उद्योग वाढले आहेत.
39. कोणत्या उपनगरातील औद्योगिक परिसरात रेयॉन व यंत्रसामुग्री तयार केली जाते?
स्पष्टीकरण: कल्याण परिसरात रेयॉन तंतु आणि विविध यंत्रे उत्पादन करणारे कारखाने आहेत.
40. जाहाज बांधणीचा उद्योग कोणत्या शहराच्या परिसरात आहे?
स्पष्टीकरण: मुंबई हे भारतातील प्रमुख बंदर आणि जहाजबांधणीचे मुख्य केंद्र आहे, जिथे विविध प्रकारची जलयाने तयार केली जातात.
41. मुंबई उपनगरातील औद्योगिक वसाहतींना कोणत्या वीज केंद्रामुळे चालना मिळाली?
स्पष्टीकरण: तुर्भे (ट्रॉम्बे) औष्णिक वीज केंद्रामुळे मुंबई उपनगरातील औद्योगिक परिसंस्था वेगाने विकसित झाली.
42. औद्योगिक वसाहतींना शासनाकडून कोणत्या सुविधा पुरवल्या जातात?
स्पष्टीकरण: औद्योगिक वसाहतींमध्ये उद्योगांना आवश्यक सर्व मूलभूत सुविधांची हमी शासन देतं: वीज, पाणी, स्थान, रस्ते, वाहतूक आणि इतर।
43. पुणे, सातारा, कोल्हापूर व किर्लोस्करवाडी या केंद्रांमध्ये कोणत्या प्रकारच्या कारखान्यांसाठी प्रसिद्ध आहेत?
स्पष्टीकरण: पुणे, सातारा, कोल्हापूर, किर्लोस्करवाडी येथे मुख्यतः ट्रॅक्टर, पंप, डिझेल इंजिने, विद्युत उपकरणे, शेतमजुरांची अवजारे आणि शेतीमशागतीची यंत्रे तयार होतात. हे महाराष्ट्रातील यंत्रनिर्मिती क्षेत्राचे अग्रगण्य केंद्र मानले जाते.
44. शेतीला पाणीपुरवठा करण्यासाठी कोणती उपकरणे महाराष्ट्रातील औद्योगिक केंद्रांत तयार केली जातात?
स्पष्टीकरण: पाण्याचा पंप, उसासाठी चरक, तेल/डिझेल इंजिने आणि विजेच्या उपकरणांचा वापर सिंचनासाठी मोठ्या प्रमाणावर होतो. अशा उपकरणांचे उत्पादन पुणे व किर्लोस्करवाडी यासारख्या केंद्रांत केले जाते.
45. पुण्याच्या परिसरातील औद्योगिक विकासामुळे कोणती उत्पादने तयार केली जातात?
स्पष्टीकरण: पुण्याच्या औद्योगिक परिसरात ऑटोमोबाईल, इलेक्ट्रॉनिक्स, माहिती तंत्रज्ञान, औषधे, कागद आणि अन्नप्रक्रिया उद्योग विकसित झाले आहेत.
46. पिंपरी येथे कोणत्या प्रकारचा मुख्य औद्योगिक व्यवसाय आढळतो?
स्पष्टीकरण: पिंपरी हे महाराष्ट्रातील फार्मास्युटिकल्स आणि औद्योगिक उत्पादनासाठी प्रसिद्ध आहे. येथे अनेक बहुराष्ट्रीय औषध कंपन्यांचे प्लांट आहेत.
47. पुण्यात बिस्किटे, कागद इत्यादींचे उत्पादन कशामुळे शक्य झाले आहे?
स्पष्टीकरण: पुण्यातील उद्योगांसाठी उपलब्ध असलेली वीज, पाणी, वाहतूक, कुशल मनुष्यबळ आणि शासकीय प्रोत्साहनामुळे बिस्किटे, कागद, अन्नप्रक्रिया इत्यादी उद्योग विकसित झाले आहेत.
48. औरंगाबादच्या औद्योगिक विकासात कोणता घटक निर्णायक ठरला आहे?
स्पष्टीकरण: औरंगाबादमध्ये MIDC व औद्योगिक वसाहतीमुळे, ऑटोमोबाईल, इलेक्ट्रिकल्स, फार्मास्युटिकल्स, अन्नप्रक्रिया उद्योग मोठ्या प्रमाणात वाढले आहेत.
49. विदर्भातील कोणत्या दोन भागांमध्ये मँगनीज शुद्धीकरणाचे कारखाने आहेत?
स्पष्टीकरण: विदर्भातील नागपूरजवळील तुमसर व कामठी येथे मँगनीजच्या शुद्धीकरणाचे कारखाने आहेत.
50. काच व काचसामानाचे कारखाने महाराष्ट्रात कुठे आढळतात?
स्पष्टीकरण: काच व काचसामानाचे कारखाने मुंबई, नागपूर, तळेगाव दाभाडे अशा ठिकाणी आहेत.
51. औद्योगिक वसाहतींच्या विकासामुळे महाराष्ट्रात काय साध्य झाले आहे?
स्पष्टीकरण: औद्योगिक वसाहतीमुळे नवनवीन उद्योग सुरू झाले, रोजगाराच्या संधी वाढल्या, शहरीकरण घडले, समाजाची क्रयशक्ती वाढली आणि राहणीमानाचा दर्जा सुधारला.
52. औद्योगिक प्रगतीमुळे महाराष्ट्रात कोणता सामाजिक-आर्थिक परिणाम घडला आहे?
स्पष्टीकरण: सततच्या औद्योगिक प्रगतीमुळे रोजगार, शिक्षण, आरोग्य, उपभोग्य वस्तूंचा पुरवठा वाढला. त्यामुळे समाजातील बहुसंख्य लोकांचे राहणीमान आणि जीवनशैली सुधारली.
📊 Report Card
Total Questions Attempted:
Correct Answers:
Wrong Answers:
Time Spent:
Message:
🔗 Online Test Series: www.studymaxmarathi.com
📢 "Knowledge grows when shared! Use the buttons below to share this test with your friends on social media." 👇
Very useful test series.. No need to read texbooks. It will be covered automatically if we go through the Question series. Thank you Studymaxmarathi team for saving precious time of Competitive Aspirants.
ReplyDelete